10.02.2013 09:01 0
Zaślubiny Polski z morzem (foto Archiwum Muzeum MW)
W niedzielę, 10 lutego, mijają 93 lata od dnia kiedy generał Józef Haller wrzucił do morza platynowy pierścień, zaślubiając tym samym Polskę z Bałtykiem. W rocznicę tego wydarzenia, w Pucku odbędą się uroczystości upamiętniające powrót odrodzonej Rzeczpospolitej nad morze. W uroczystościach, z honorową asystą Kompanii i Orkiestry Reprezentacyjnej MW, weźmie udział dowódca Marynarki Wojennej admirał floty Tomasz Mathea. Z pokładu śmigłowca MW na wody Zatoki Puckiej zrzucony zostanie wieniec.
Uroczystości upamiętniające wydarzenia zaślubin Polski z Bałtykiem rozpoczną się w niedzielę, 10 lutego, o godzinie 9:30, na rynku miejskim w Pucku. Następnie, w asyście Orkiestry i Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej, nastąpi przemarsz do Fary pod wezwaniem św. Piotra i Pawła, gdzie o godzinie 10:00 odprawiona zostanie uroczysta Msza Święta w intencji ludzi morza.
Główne uroczystości obchodów rozpoczną się, po zakończeniu mszy, około godziny 11:30 w puckim porcie. Po odegraniu Hymnu Kaszubskiego odbędzie się ceremonia wręczenia honorowego obywatelstwa miasta Pucka ministrowi Kazimierzowi Plocke. Następnie dowódca Marynarki Wojennej wręczy wyróżnienia, a prezes Ligi Morskiej i Rzecznej „Pierścienie Hallera” i krzyże „Pro Mari Nostro”.
Około godziny 12:15 z pokładu śmigłowca Marynarki Wojennej, zostanie zrzucony wieniec na wody Zatoki Puckiej. Uroczystości zakończy złożenie kwiatów pod historycznym Słupkiem Zaślubin.
Zaślubiny Polski z morzem
Zakończenie I wojny światowej i postanowienia Traktatu Wersalskiego z 28 czerwca 1919 roku przyniosły Polsce wyczekiwaną i wywalczoną niepodległość - po ponad wieku niebytu politycznego. Z niepodległością nierozłącznie wiązano uzyskanie dostępu do morza, W świadomości wielu, Polska Niepodległa oznaczało – Polska Morska. 10 lutego 1920 r. jest dniem, w którym te nadzieje się zrealizowały i Polska powróciła nad Bałtyk. " Wojsko polskie(...) z generałem Hallerem na czele objęło na wieczyste posiadanie polskie morze" – głosi tekst na okolicznościowym słupie umieszczonym dla upamiętnienia tej historycznej chwili w puckim porcie.
Konferencja w Wersalu i jej rezultaty były wstępem do ostatecznego powrotu Polski nad Bałtyk. Gorącym orędownikiem tego pomysłu była delegacja polska na tę konferencję. Ignacy Paderewski, mówiąc o Pomorzu, porównywał je do okna na świat i płuc, bez których Polska nie może oddychać. Znaczącym krokiem w tym kierunku był dekret Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z 28 listopada 1918 roku, który tworzył w państwie jeszcze bez ostatecznie ukształtowanych granic marynarkę polską przy Ministerstwie Spraw Wojskowych.
W Wersalu 28 czerwca 1919 roku przyznawano Polsce dawne Prusy Zachodnie, część Prus Królewskich i 140-kilometrowe wybrzeże, a także niewielkie wpływy w Wolnym Mieście Gdańsku. To pozwalało nie tylko na przeorientowanie gospodarki nowo powstającego państwa, ale także na zupełnie nową koncepcję obronną państwa.
Przejmowanie terenów traktatowych nastąpiło na mocy umowy polsko-niemieckiej na początku 1920 r., kiedy to Niemcy ratyfikowały traktat wersalski. Pod względem operacyjnym, odpowiedzialność za to przedsięwzięcie powierzono Frontowi Pomorskiemu, składającemu się z dawnej polskiej armii we Francji, tzw. Błękitnej Armii. Dowódca frontu, gen. Józef Haller, mówił do swoich żołnierzy tymi słowami (Rozkaz dzienny nr 12, z dnia 10 lutego 1920 r.) : "Idziemy nad polskie morze – idziemy w kraj odwiecznie polski, wielokrotnie wydzierany nam przez wrogą siłę niemiecką. Ale tęższą i większą jest moc polska – moc polskiego oręża i polskiego ducha.(...)Wraca do Polski ziemia polska, ziemia zroszona krwią męczeńską polskiego biskupa św. Wojciecha, gdzie niegdyś tylu znakomitych rodaków działało, gdzie żył i pracował człowiek, "co wstrzymał słońce, ruszył ziemię – polskie go wydało plemię"(...), skąd w czasach upadku wyszło tyle obrońców swobody narodu(...)Niech żyje zjednoczona nasza Polska!".
Generał Józef Haller nadał uroczystościom zaślubin Polski z morzem w Pucku charakter nadzwyczaj podniosły i szczególny. W pierwotnych planach uroczystości zaślubiny nie były przewidziane. Jednakże w Gdańsku, gdzie Haller zatrzymał się w czasie swojej podróży do Pucka, starosta dr Józef Wybicki podarował generałowi dwa platynowe pierścienie – dar gdańskiej Polonii. Jeden z nich Generał wrzucił w ceremonialnym akcie zaślubin do morza. Następnie podpisał pamiątkowy dokument – dyplom aktu zaślubin, którego autorem był oficer Marynarki Wojennej – Henryk Uziembło. W uroczystym orszaku, na czele z rybakami kaszubskimi, niosącymi chorągwie kościelne, generał Haller wraz z wyższymi oficerami i generałami ruszył na koniu ku Zatoce Puckiej. Po uroczystych przemówieniach, przy dźwiękach hymnu narodowego i salw armatnich, chorążowie pocztów sztandarowych zanurzyli sztandary w wodzie morskiej na znak zaślubin. Po mszy polowej, generał wrzucił do wody jeden pierścień, a drugi pozostawiając na swoim palcu. Symbolicznym stwierdzeniem generała: "Zaślubiam cię na znak rzeczywistego i wieczystego naszego panowania" dokonał się akt zaślubin, powracający ostatecznie i na trwałe Polskę morzu i morze Polsce.
Do ważnych osobistości uczestniczących w uroczystościach należeli: minister spraw wewnętrznych Stanisław Wojciechowski, reprezentant naczelnika państwa i wicepremier Wincenty Witos oraz wiceadmirał Kazimierz Porębski.
Puck dzięki tym wydarzeniom przeszedł do historii. Był wówczas pierwszym morskim polskim portem wojennym. Przez długi czas mieściła się tutaj również siedziba Dowództwa Marynarki Wojennej oraz stacjonowała jedyna jednostka lotnictwa morskiego II RP - Morski Dywizjon Lotniczy.
Program uroczystości:
